Leeftijdsverschillen in toepassing van verschillende ACT-domeinen

Congerdesign. (2015).

In onderzoek van de Open Universiteit zijn zes componenten van mentale flexibiliteit onderzocht en wat hun relatie is met verschillende leeftijdsgroepen (Slot et al., 2024). Laten dit nu dezelfde zes domeinen zijn die gebruikt worden in de ACT: acceptatie, defusie, zelf als context, leven in het moment (mindfulness), waarden en toegewijd handelen. Deze componenten zijn ingedeeld in drie domeinen: open (acceptatie en defusie), bewust (leven in het moment en zelf als context) en betrokken (waarden en toegewijd handelen) (Slot et al., 2024). Jennifer Reijnders schreef al eerder een artikel over dit onderzoek, klik hier om dat te lezen.

Lees verder: Mentale flexibiliteit: wat is het en wat kun je ervan leren?

Wat heb ik hier aan?

Uit het onderzoek blijken leeftijdsverschillen te bestaan in de score op bovenstaande domeinen. Er blijkt bijvoorbeeld dat oudere volwassenen gemiddeld meer mentale flexibiliteit hebben dan jongvolwassenen, vooral in de domeinen van open en bewust (Slot et al., 2024). Zelf als context, bijvoorbeeld, is een factor die toeneemt met leeftijd (Slot et al., 2024). Dit is dus iets waar je beter in wordt naarmate je ouder wordt, maar waar jij als  student misschien nog mee worstelt. 

Waarden en toegewijd handelen

Wat ook blijkt uit het onderzoek is dat jongeren juist hoger scoren op het domein betrokken, dus op de componenten waarden en toegewijd handelen (Slot et al., 2024). Grote kans dus dat je goed kan bepalen wat je wil en welke richting je op wil, en dat je ook concrete stappen kan zetten richting je waarden (Stresswise, 2024). Dit domein is iets waar oudere volwassenen juist weer lager op scoren, dus door hier nu bewust mee bezig te zijn, creëer je skills om dit ook later in je leven vast te houden. Ben je nog niet zover en weet je niet goed wat je wil? Dan ben je ook zeker niet de enige. Maar weet dat je op jouw leeftijd de capaciteiten hebt om dit uit te vogelen en hier naar toe te werken.

Aandachtspunten

Jongvolwassenen zoals jij kunnen baat hebben bij extra oefening en ondersteuning in de domeinen open en bewust, dus bijvoorbeeld bij mindfulness of acceptatie (Reijnders, 2025). Ook defusie valt onder deze domeinen en kan voor jongvolwassen een aandachtspunt zijn (Slot et al., 2024). Gelukkig ben je daarvoor al op de goede plek. Klik hier om te oefenen met defusie.

Conclusie

Jongvolwassenen scoren hoger op de componenten waarden en toegewijd handelen. Componenten als acceptatie en mindfulness kunnen lastiger zijn in deze leeftijdsfase en vergen daarom meer oefening. Vind je dit interessant en wil je het hele onderzoek lezen? Klik dan hier.

Piacquadio, A. (2019).

Bronnen

Congerdesign. (2015). Kleine plantjes jonge plant [Foto]. Pixabay. Geraadpleegd op 18 maart 2025 van https://pixabay.com/nl/photos/kleine-plantjes-jonge-plant-786689/

Piacquadio, A. (2019). Thoughtful woman writing in notebook at home [Foto]. Pexels. Geraadpleegd op 18 maart 2025 van https://www.pexels.com/photo/thoughtful-woman-writing-in-notebook-at-home-3769013/

Reijnders, J. (2025). ACT op Maat: Aandachtspunten per Levensfase. ACT in Actie. Geraadpleegd op 18-03-2025 van https://www.actinactie.nl/aia-nieuws/act-op-maat-aandachtspunten-per-levensfase/

Slot, M., Reijnders, J., Janssens, M. et al. (2025). Age-Related Differences in Psychological Flexibility: A Cross-Sectional Study in a Dutch Population Sample. Int J Appl Posit Psychol 10, 9 (2025). https://doi.org/10.1007/s41042-024-00194-x.

Stresswise, (2024). 6 kernprocessen van ACT: welke zijn het? Geraadpleegd op 18 maart 2025 van https://stresswise.nl/kennisbank/act-therapie/6-kernprocessen-van-act-welke-zijn-het/